Written by
Han Steenbruggen
From te publication
PhotoWork Study in Green
Published in
2003
English
Dutch
English
Wild forests in green studies
Digital painting by Ruud van Empel
Sinds de jaren tachtig houdt Ruud van Empel zich bezig met het vervaardigen van fotocollages, aanvankelijk voor affiches en televisie-leaders, later vooral als autonoom werk. Zijn meest recente serie Study in Green ontstond in de periode 2003-2004 en omvat —- fotowerken. Ze laten goed zien hoe Van Empel zich in die twintig jaar heeft ontwikkeld en hoe hij volkomen vertrouwd is geraakt met de computer als artistiek medium. Het ‘schetsen, knippen en plakken’ dat vanaf het eerste begin zo’n fundamenteel onderdeel vormde bij de totstandkoming van zijn beelden, vindt de laatste jaren nog uitsluitend plaats met digitale middelen. Deze stellen hem, anders dan de traditionele collagetechnieken, in staat elke compositie, elk detail en elke kleur – Van Empel toont zich in zijn nieuwste fotoreeks een beheerst colorist – samen te stellen en alle artistieke ingrepen te verdoezelen. In feite is zijn werkwijze daarmee dichter komen te liggen bij schilderkunst, hoewel de uiteindelijke resultaten de fysieke kenmerken dragen van fotografie. Daarin vinden de beelden hun geheimzinnige, soms beklemmende kracht; in het spanningsveld dat Van Empel telkens weet te creëren tussen perfectie en imperfectie, en tussen werkelijkheid en illusie. In zijn meest recente fotowerken lijkt hij zelfs werelden tevoorschijn te toveren waarin illusionisme tot realiteit is getransformeerd. Zij houden ons kijken gevangen in de gebieden die ‘en focus’ zijn weergegeven en laten het dwalen langs beeldmotieven die niets anders doen dan gevoelens van onbehagen aanwakkeren. Van Empels sprookjesbossen zijn dan ook minder onschuldig dan ze op het eerste gezicht lijken. Ze appelleren aan sentimenten en instincten die we misschien wel het liefst diep in onze natuur verborgen houden. Van Empel laat ze ons op z’n minst voelen, door ons in zijn werelden te verleiden en te ontwapenen om ons vervolgens te confronteren met wat achter de schijnbare, naïeve schoonheid en achter ons eigen spiegelbeeld verborgen ligt. En daarmee legt hij waarheden bloot die iedere actualiteit overstijgen.
Study in Green vormt de zesde reeks fotowerken rond één onderwerp waaraan Van Empel sinds 1996 heeft gewerkt en de eerste waarin de natuur een centrale rol speelt. Daarvoor realiseerde hij achtereenvolgens The Office (1996-2001), Frame Story (1998-2000), Study for 4 women (2000), Laboratorium (2002) en The Naarden Studies (2002). De afzonderlijke fotowerken kunnen worden begrepen als opeenvolgende fases van een onderzoek aan de hand waarvan Van Empel zijn thema’s uitdiept – ze krijgen de titel van het onderzoek en een nummer -. Binnen elk ‘onderzoeksproject’ blijven uiteindelijk maar een aantal werken over die de kunstenaars goedkeuring kunnen wegdragen. De meeste blijven steken in het experimentele stadium of worden naderhand afgekeurd. In sommige gevallen vinden beeldexperimenten hun weg in nieuwe fotowerken. De zuivere selectie die hij in zijn eigen werk aanlegt, laat zien dat hij zijn beeldtaal volkomen beheerst, exact de optimale spanning in zijn werken weet te duiden en zijn spel met realiteit en surrealiteit, sfeer en suggestie subtiel weet uit te spelen. Nooit vervalt hij daarbij in karikaturen en voor de hand liggende symboliek en nooit laat hij zich verleiden tot groteske effecten die met het medium zo eenvoudig kunnen worden bewerkstelligd. Zoals grote kunstenaars voor hem houdt hij zijn doel voor ogen en weet hij hoe belangrijk het is zich in te houden, om de suggestieve kracht van het beeld zijn werk te laten doen en het kijken gespannen te houden. Met zijn grote vakmanschap is het deze kwaliteit die hem maakt tot een van de meest interessante kunstenaars van dit moment en zijn werk blijvende betekenis verleent.
Han Steenbruggen, conservator beeldende kunst Groninger Museum
Dutch
Gerepte bossen in groene studies
Digitale schilderkunst van Ruud van Empel
Sinds de jaren tachtig houdt Ruud van Empel zich bezig met het vervaardigen van fotocollages, aanvankelijk voor affiches en televisie-leaders, later vooral als autonoom werk. Zijn meest recente serie Study in Green ontstond in de periode 2003-2004 en omvat —- fotowerken. Ze laten goed zien hoe Van Empel zich in die twintig jaar heeft ontwikkeld en hoe hij volkomen vertrouwd is geraakt met de computer als artistiek medium. Het ‘schetsen, knippen en plakken’ dat vanaf het eerste begin zo’n fundamenteel onderdeel vormde bij de totstandkoming van zijn beelden, vindt de laatste jaren nog uitsluitend plaats met digitale middelen. Deze stellen hem, anders dan de traditionele collagetechnieken, in staat elke compositie, elk detail en elke kleur – Van Empel toont zich in zijn nieuwste fotoreeks een beheerst colorist – samen te stellen en alle artistieke ingrepen te verdoezelen. In feite is zijn werkwijze daarmee dichter komen te liggen bij schilderkunst, hoewel de uiteindelijke resultaten de fysieke kenmerken dragen van fotografie. Daarin vinden de beelden hun geheimzinnige, soms beklemmende kracht; in het spanningsveld dat Van Empel telkens weet te creëren tussen perfectie en imperfectie, en tussen werkelijkheid en illusie. In zijn meest recente fotowerken lijkt hij zelfs werelden tevoorschijn te toveren waarin illusionisme tot realiteit is getransformeerd. Zij houden ons kijken gevangen in de gebieden die ‘en focus’ zijn weergegeven en laten het dwalen langs beeldmotieven die niets anders doen dan gevoelens van onbehagen aanwakkeren. Van Empels sprookjesbossen zijn dan ook minder onschuldig dan ze op het eerste gezicht lijken. Ze appelleren aan sentimenten en instincten die we misschien wel het liefst diep in onze natuur verborgen houden. Van Empel laat ze ons op z’n minst voelen, door ons in zijn werelden te verleiden en te ontwapenen om ons vervolgens te confronteren met wat achter de schijnbare, naïeve schoonheid en achter ons eigen spiegelbeeld verborgen ligt. En daarmee legt hij waarheden bloot die iedere actualiteit overstijgen.
Study in Green vormt de zesde reeks fotowerken rond één onderwerp waaraan Van Empel sinds 1996 heeft gewerkt en de eerste waarin de natuur een centrale rol speelt. Daarvoor realiseerde hij achtereenvolgens The Office (1996-2001), Frame Story (1998-2000), Study for 4 women (2000), Laboratorium (2002) en The Naarden Studies (2002). De afzonderlijke fotowerken kunnen worden begrepen als opeenvolgende fases van een onderzoek aan de hand waarvan Van Empel zijn thema’s uitdiept – ze krijgen de titel van het onderzoek en een nummer -. Binnen elk ‘onderzoeksproject’ blijven uiteindelijk maar een aantal werken over die de kunstenaars goedkeuring kunnen wegdragen. De meeste blijven steken in het experimentele stadium of worden naderhand afgekeurd. In sommige gevallen vinden beeldexperimenten hun weg in nieuwe fotowerken. De zuivere selectie die hij in zijn eigen werk aanlegt, laat zien dat hij zijn beeldtaal volkomen beheerst, exact de optimale spanning in zijn werken weet te duiden en zijn spel met realiteit en surrealiteit, sfeer en suggestie subtiel weet uit te spelen. Nooit vervalt hij daarbij in karikaturen en voor de hand liggende symboliek en nooit laat hij zich verleiden tot groteske effecten die met het medium zo eenvoudig kunnen worden bewerkstelligd. Zoals grote kunstenaars voor hem houdt hij zijn doel voor ogen en weet hij hoe belangrijk het is zich in te houden, om de suggestieve kracht van het beeld zijn werk te laten doen en het kijken gespannen te houden. Met zijn grote vakmanschap is het deze kwaliteit die hem maakt tot een van de meest interessante kunstenaars van dit moment en zijn werk blijvende betekenis verleent.
Han Steenbruggen, conservator beeldende kunst Groninger Museum